Wady postawy

Źródło – Pixabuy

 

Czym jest prawidłowa postawa ciała?

Jest wiele definicji postawy ciała. Jedna z nich mówi, iż postawa ciała człowieka to sposób trzymania się w swobodnej pozycji stojącej [1].
Kształtuje się ona na prawidłowym podłożu nerofizjologicznym, kostno-stawowo-więzadłowym, mięśniowym, środowiskowym, ale także i emocjonalnym [2]. Utrzymanie stabilnej, pionowej postawy wymaga analizy bodźców z trzech układów sensorycznych: wzrokowego, proprioceptywnego i przedsionkowego [3].

Chcąc scharakteryzować prawidłową postawę, zazwyczaj w piśmiennictwie odnosimy się do oceny symetrii ciała. I tak, prawidłowa postawa ciała powinna charakteryzować się pewnymi stałymi cechami m.in.:

  • głowa ustawiona jest prosto tzn. nie jest skręcona, pochylona do boku ani wysunięta w przód;

  • barki ustawione są symetrycznie, nie są wysunięte do przodu;

  • łapaki ustawione są symetrycznie, w równej odległości od kręgosłupa, kąty dolne łopatek nie odstają,

  • talerze biodrowe ustawione na tej samej wysokości, nie są zrotowane,

  • prawidłowo wykształconymi krzywiznami kręgosłupa w płaszczyźnie strzałkowej,

  • klatka piersiowa prawidłowo wysklepiona

  • spuszczając pion z guzowatości potylicznej zewnętrznej przebiega on przez wyrostki kolczyste i następnie szparę międzypośladkową.

Zapomina się często o tym, że asymetria ludzkiego ciała jest naturalną cechą naszej postawy ciała. Nasze narządy wewnętrzne są ułożone asymetrycznie. Nasza prawa i lewa strona są asymetryczne ponieważ po lewej stronie dominują prostowniki, a po prawej zginacze.

Warto również podkreślić znaczenie psychiki na postawę ciała. A. Rakowski mówi o psychogennych wadach postawy, które objawiają się deformacją sylwetki zarówno u dzieci, jak i u dorosłych [4]. Często pomimo silnego aparatu mięśniowo-więzadłowego, czy prawidłowo wykształconego układ kostno-stawowego, w naszej postawie ciała kumulują się przeciążenia, które powodują przyjmowanie nieprawidłowych wzorców ruchowych.

 

To czym zatem są zaburzenia w postawie ciała dziecka?

Wg dr. hab. D. Czaprowskiego zaburzenia w postawie ciała to wszelkie odchylenia od cech, które są charakterystyczne dla postawy prawidłowej, która jest oceniania statycznie i dynamicznie. Skoro wiemy, że asymetria jest naturalną cechą organizmu, to musimy ocenić czy asymetria ta ma znaczący wpływ (w chwili obecnej lub w przyszłości) na stan funkcjonalny narządu ruchu dziecka oraz jakie ma ono znaczenie w aspekcie estetycznym.

 

Jakie są najczęstsze nieprawidłowości w postawie ciała dziecka?

Najczęściej występujące nieprawidłowości w postawi ciała to:

  • wady kręgosłupa w płaszczyźnie strzałkowej – plecy okrągłe, plecy wklęsłe, plecy płaskie;
  • wady kręgosłupa w płaszczyźnie czołowej – boczne skrzywienia kręgosłupa „postawa skoliotyczna”;
  • skolioza – trójpłaszczyznowe skrzywienie kręgosłupa;
  • wady klatki piersiowej – klatka piersiowa lejkowata, klatka piersiowa „kurza”, klatka piersiowa pokrzywicza;
  • zaburzenia osi kończyn dolnych: pogłębiona rotacja wewnętrzna/zewnętrzna w stawach biodrowych, kolana koślawe/szpotawe, pięty koślawe/szpotawe, chód „gołębi”;
  • wady stóp: stopa płaska, stopa płasko-koślawa, stopa wydrążona;
  • przykurcze mięśniowe, zaburzenia koordynacji i równowagi, obniżone napięcie grupy mięśni odpowiedzialnych za postawę ciała, problem z orientacją przestrzenną, schematem ciała.

Korekcja zaburzeń w postawie ciała — od czego zacząć?

Pierwszym krokiem w korekcji zaburzeń w postawie ciała jest badanie postawy ciała, które obejmuje wywiad, badanie statyczne oraz dynamiczne.

Co oferuje MOGKiK?

W Międzyszkolnym Ośrodku Gimnastyki Korekcyjnej i Kompensacyjnej w Starachowicach pracuję wykwalifikowana kadra, która stale podnosi swoje kwalifikacje zawodowe. W MOGKiK wykonujemy bezpłatne badanie postawy ciała. Obejmuje ono:

  • wywiad z rodzicem dot. rozwoju dziecka łącznie z okresem okołoporodowym i wczesnodziecięcym;

  • badanie oglądowe postawy ciała – ocena symetrii ciała, ocena KRT (kąt rotacji tułowia – ocena kąta rotacji tułowia pozwala na wczesne i nieinwazyjne wykrycie skolioz oraz ich prewencji), pomiar krzywizn kręgosłupa w płaszczyźnie strzałkowej – badanie inklinometrem; badanie zakresów ruchów;

  • badanie strony podeszwowej stóp na podoskopie;

  • testy funkcjonalne,

  • ocena chodu.

Na tej podstawie badania oraz po analizie dokumentacji dziecka, stawiana jest diagnoza dotycząca ewentualnych zaburzeń w postawie ciała dziecka i stóp.

W zależności od wskazań:

  • dziecko zostaje zapisane do MOGKiK na zajęcia gimnastyki korekcyjnej oraz basen;

Zajęcia korekcyjne odbywają się dwa razy w tygodniu, od września do czerwca. Zajęcia trwają 45 min, i prowadzone są w małych grupach ok. 8 osobowych. Podstawą zapisania dziecka na zajęcia jest skierowanie od lekarza pierwszego kontaktu oraz wynik badania przeprowadzonego w MOGKiK. Zajęcia w wodzie są uzupełnieniem zajęć korekcyjnych i skierowane są do dzieci od 8 roku życia. Odbywają się raz w tygodniu na basenie miejskim.

  • rodzic kierowany jest na dalszą diagnostykę do lekarza ortopedy lub Poradni wad postawy;

  • rodzic kierowany jest do specjalisty, który zajmuje się zaopatrzeniem ortopedycznym np. wkładki dynamiczne.

Jeśli jesteś zaniepokojony postawą ciała swojego dziecka lub jeśli chcesz tylko sprawdzić, czy wszystko jest w porządku – zapisz się na darmowe badanie do MOGKiK.

Literatura:

  1. Korekcja postawy ciała. Wybrane techniki manualne. J. Johnson, wyd. Edra Urban& Partner, 2018.

  2. Lichota M. (2015) Kreować czy korygować postawę ciała? Wciąż otwarte i aktualne pytanie. Zeszyty Naukowe WSKFiT 10:63-68: 64.

  3. Proszkowiec M., Słonka K., Hyla-Klekot L. (2011) Formation of body posture in the 2nd critical stage of posture development with regard to sexual maturity of subject. Fizjoterapia 19(1):10-19.

  4. Terapia manualna holistyczna, tom I. A. Rakowski, wyd. Centrum Terapii Manualnej, 2011. 92.

  5. Rehabilitacja medyczna, pod red. A. Kwolka, wyd. Urban& Partner, 2004.

Opracowanie: mgr Joanna Ożóg